'Ha Leen! Hoe is het?'
'Goed. Met jou?'
En dan bespreken we het leven. Daar begint het gesprek meestal mee. En dat kan ook wel even doorgaan. Maar dan, en dat is een kwestie van aanvoelen, besef van beide kanten, moet er gewerkt worden. Dan moet de Kappie vertaald.
Al vijfhonderd keer, al ruim tien jaar lang (de laatste jaren wordt het werk in de zomerperiode stilgelegd) belt Bert mij voor de vertaling van de strip Kappie in Katwijks dialect. Kappie is een aan lagerwal geraakte kapitein met het uiterlijk van een meeuw, die commentaar geeft op de actualiteit in het dorp.
Na het telefoontje staat de strip donderdag in De Katwijksche Post, links onderaan op de voorpagina. Sommige lezers zijn alleen op de krant geabonneerd vanwege die strip. Je ziet het voor je, de gevechten die uitbreken in de gezinnen, de grote gezinnen die hier en daar in Katwijk nog moeten bestaan, om de krant als eerste te pakken te krijgen, als-ie net op de deurmat gevallen is. Flarden papier om de oren, en ergens tussen die flarden, gelukkig nog drie snippers strip.
Bert heeft die dinsdag eerst naar de redactie van de krant gebeld, naar Paul of Sandra, wat het nieuws is. Uit de belangrijkste onderwerpen die er die week in het dorp spelen, komt er eentje bovendrijven. Daar kan hij wel wat mee, daar kan hij een strip over maken. Daar zit een grap of een clou in. Het verbaast mij altijd weer dat iemand iedere week de inspiratie heeft om zoiets te bedenken. Kronkels waar een normaal mens niet op komt, zelfs niet als je zo dichtbij staat dat je iedere week die strip mag vertalen. Het is elke keer weer een verrassing. Vaak maken we achteraf nog wel een quasi-indeling over de sterkte van de grap. Van de hele goeie tot een enkele flauwe. Maar flauwe grappen kunnen ook heel goed zijn. Dus een echte indeling is eigenlijk niet te maken. De beste strips hebben natuurlijk helemaal geen tekst nodig. Maar dan valt er ook niks te vertalen. Bert belt dan wel trouw op, om dat te melden, en dan hebben we wel nog even dat gesprek over het leven. Als ik er niet ben, doet Jaap de vertaling. Reuzetrots zijn we op de strip waarop Jaap en ik zijn afgebeeld, werkend aan het Katwijks woordenboek, terwijl Dicky, de vrouw van Jaap, met de versnaperingen binnenkomt. Zo'n tekeningetje, dat is Bert ten voeten uit.
Als we gewerkt hebben, dat wil zeggen: de strip vertaald, mompelen we nog wat en hangt Bert op met de legendarische woorden: 'Ik ga 'm maken!'
Vijfhonderd Kappies, tien jaar mooie momenten. Te veel om op te noemen. Daarom noem ik er nog twee (want alle goede dingen bestaan uit drie). Legendarisch, of hilarisch, net zo je het noemen wilt, was de strip over die 1 aprilgrap waarbij Jaap en ik voorspeld hadden dat in het stucwerk aan de binnenkant van de Katwijkse vuurtoren de oudste resten van het dialect te vinden moesten zijn, eeuwen geleden vastgelegd door stukadoors. Omdat stukadoors altijd zingen en praten tijdens hun werk. De liederen en verhalen uit die tijd zouden via de stucspecie in de muren zijn beland. Een Italiaanse professor had dat ontdekt. De trillingen van de stembanden worden via de borstkas aan de armen doorgegeven en vervolgens via de handen naar de spaan die op zijn beurt minieme ribbeltjes achterlaat in de zachte stucspecie. De ribbeltjes zijn zonder hulpmiddelen met het oog nauwelijks waarneembaar, omdat stukadoors voor hun werk een vaste hand moeten hebben. Dat was goed te zien aan het pleister van de Sixtijnse Kapel, dat rimpelloos lijkt, maar waar professor Alessandro Lugano van de Universiteit van Turijn via speciale audiografische apparatuur toch uiterst fijne trillingen had weten waar te nemen. De moderne technieken die in Sixtijnse Kapel waren toegepast, zouden die woensdag in april ook worden toegepast in de Katwijkse vuurtoren. De Italiaanse professor en zijn team waren er speciaal voor naar Katwijk gekomen. Er zou een wagen van TNO bij de vuurtoren staan, met allemaal kabels die naar binnen gingen, en op de avond van die dag zouden de teksten met geluid zichtbaar worden gemaakt op een groot scherm op het Andreasplein achter de Oude Kerk. Het hele verhaal was uitgebreid te lezen in De Katwijksche Post. En dit maakte Bert ervan...
...met die kabel vanuit de vuurtoren helemaal door de Koninginneweg naar het Andreasplein, en al die serieuze gezichten bij dat bord. Wat dat betreft heeft Bert met Kappie toch wel wat nieuwe dimensies aan het dorp toegevoegd, iets waar hij zich vooral heel prettig aan te buiten is gegaan met zijn Grote Katwijk Puzzel.
Als laatste nog een strip over Kappie met zijn vrouw, waarvan er heel veel zijn. Ze wonen in een Rooie Buurt-huisje, in de Noord. Betere plek om te wonen kun je niet bedenken voor dit paar. Deze gaat over Koninginnedag, met de oranjetompoezen die in de aanbieding zijn. Heerlijk getekend.
500 x Kappie: een felicitatie waard aan tekenaar Bert en 'vertaler' Leendert! Bij deze dan.
BeantwoordenVerwijderen