donderdag 28 februari 2013

Hoed u voor salontafels!

Salontafels. Ik heb er heel wat versleten in m'n leven. Dat ik dat nog kan navertellen is een wonder. Eén keer is zo'n tafeltje me namelijk bijna fataal geworden.


Voor de tafel die er nu staat, die met het lariks bovenblad (zie Vet tafeltje), stond er deze. Te laag en daardoor, maar ook om een andere reden, levensgevaarlijk. Het tafeltje meet 14,5 centimeter in de hoogte. Als ik m'n koffie wilde pakken, kukelde ik zowat voorover van de bank. Maar dat was niet het gevaarlijkste. In het geïmpregneerde hout dat ik voor de bovenkant gebruikt heb, zit cyaankali, heb ik me door de man van de bouwmarkt laten vertellen. Een klein beetje maar, net als in het bekendste Nederlandse biermerk het geval is, is me ook ooit verteld. Ik heb het gelukkig aan alle kanten netjes dichtgelakt, maar je moet er niet aan likken, dat is wel duidelijk.

Voor het cyaankalitafeltje stond er een tijdje geen tafel. Dat was omdat het kleed er net was neergelegd en Zorro van z'n ondergesneeuwde voetbalbeld moest genieten vanuit z'n skybox. (Het kleed is wit.) Je koffie kon je kwijt op een lage tafel opzij, naast de fauteuil en naast de bank, die in de vorm van een hoek staan opgesteld. Waarom die tafel daar staat, vertel ik straks.


Voor het kleed was er een Miele-wastrommel als salontafel. Op wielen. Met een los bovenblad, dat erop lag als een langspeelplaat op een pick-up. Dat kon door die pin die aan één kant van de trommel zit, waardoor ie in de wasmachine ronddraait. Het blad had ik zwembadblauw geverfd. Zo heette die kleur in die tijd. Het stond op het blik. Maar dat kan eigenlijk niet meer, die kleur. En sinds het kleed er is, rolt ie ook niet meer zo lekker, de Miele-tafel.


Van heel lang terug dateert dit exemplaar, uit Noordwijk, uit huis nummer 49 aan de Koningin Astrid-boulevard. Nu is dat huis een hotel. Destijds woonde er een tandarts, mevrouw J.J. Ameling. Van haar was deze tafel. Ze had ook een indrukwekkende boekenkast, die van boven tot onder gevuld was met alleen maar Penguin-pockets. De kast kleurde er helemaal oranje van. De eigenlijke villa, waaronder nummer 49 viel, besloeg twee panden. Ook nummer 48 hoorde erbij. De villa werd in opdracht van E.G. Walter door architect H.J. Jesse gebouwd tussen 1903 en 1907 als landhuis Marezate. Huis nummer 49 is later in opdracht van mevrouw Ameling ingericht door architect Jan Rietveld (1919-1986), met meubels van zijn vader, Gerrit Rietveld (1888-1964). De families Ameling en Rietveld kenden elkaar. Ik ben er één keer langs geweest; m'n schoonmoeder was daar tandartsassistente. Ik herinner me onder andere de keuken, helemaal van hout, met een multiplex aanrechtblad, en ik weet nog dat er in de hal een zigzagstoel stond. Het hotel dat er nu zit, hotel Edelman, heeft de twee huizen weer tot één geheel gesmeed, maar van het interieur is niets meer over. Ook de buitenkant is danig verminkt.

In de nacht van 5 op 6 augustus 2002 ging ik 's nachts m'n bed uit om te gaan plassen. Ik voelde me een beetje duizelig worden en toen ik in de woonkamer was, werd alles zwart voor m'n ogen. Ik werd weer wakker toen ik op de grond lag. Ik was met m'n rug op de hoekpunt van de salontafel van Rietveld terechtgekomen en kon me niet meer bewegen – een ongeluk zit in een klein hoekje. Met gillende sirenes werd ik naar het ziekenhuis afgevoerd. Ik weet nog dat het heel hard regende. Dat zag ik door het dak van de ziekenwagen. Wekenlang heb ik toen met een corset om gelopen. Ik had een rugwervel gebroken. Het gebroken stukje van de wervelschijf, de 'schenkel', was net niet naar binnen gedrukt. Was dat wel gebeurd, dan had mijn leven waarschijnlijk een heel andere wending genomen. Ik heb haar nog wel, die salontafel, maar ze doet nu dienst als een soort sidetable. Vanwege de doodsmak die ik toen gemaakt heb. Toch koester ik haar, vergevingsgezind als ik ben. Het is die tafel die tussen de fauteuil en de bank in staat. Ze is ook eigenlijk veel te groot. Dat hele woord salontafel is natuurlijk ook een achterlijk woord. Je stelt je er een salon bij voor – dat is iets van flinke afmetingen –, en die vind je maar weinig in de krappe Nederlandse huizen. Liever zou ik daarom spreken van een 'lage tafel'.

Jan C. Rietveld – Foto: Nederlands
Architectuurinstituut

2 opmerkingen:

  1. Een heftig verhaal, bijna terloops verteld. Ik zou de boosdoener direct persona non grata hebben verklaard.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Maar het is natuurlijk wel een Rietveld hè. Een half jaar geleden werd ik er weer even aan herinnerd toen ik longfoto's moest laten maken. Toen ik belde voor de uitslag, was het: 'Ja, het is in orde, maar... uh... we zien wel een of andere verdikking.' Ik heb ze uitgelegd dat dat een overblijfsel van die wervelbreuk van tien jaar geleden was, daar waar het bot weer aan elkaar gegroeid en mogelijk vergroeid is.

    BeantwoordenVerwijderen