Ook dit is Edinburgh: langs het riviertje de Leith

Water of Leith, met de Dean Bridge.

Als je aan het begin van Princess Street, op de hoek met Lothian Road, schuin tegenover het kasteel, een klein stukje Shandwick Place op gaat, maar dan gelijk rechts Queensferry Street in schiet langs het beroemde Randolph Crescent, waar de huizen in een halve cirkel staan,* dan nog een stukje Lynedoch Place pakt, met de bocht mee via Randolph Cliff richting de Dean Bridge, hoog in de lucht, maar net daarvoor aan je linkerhand het straatje naar beneden neemt, de Miller Row, kom je bij het riviertje de Leith. Je waant je in een romantisch landschap uit de negentiende eeuw, met het ruisende water diep verscholen in de kloof en de huizen hoog boven aan de rotsen. Dit is Dean Village, een wijk (dorp) vlak bij het centrum van Edinburgh, een paar honderd meter maar er vandaan. Is dit het wat het eiland aan de overkant van de Noordzee zo betoverend maakt?

St Bernard's Well, met de godin van de gezondheid Hygeia, uit 1789.
Onder de opbouw bevindt zich de ruimte met de bron, ontdekt in 1760,
niet toegankelijk voor het publiek. De bron is genoemd naar
de heilige Bernardus van Clairvaux (1090-1153), die zich volgens
de legende in een grot in buurt heeft opgehouden.

Hoog, over de brug, de Rhema Christian Centre Church.

Goed, het is niet allemaal oud: Dean Village.

Bordjes, de Britten zijn er dol op. En wij ook.

* Het hele complex aan stadsvilla's, waarvan Randolph Crescent deel uitmaakt, wordt het Moray Estate genoemd, dat weer deel is van Edinburghs New Town, gebouwd tussen 1767 en 1850. De negende Earl of Moray kocht in 1782 een stuk land van 5,3 hectare. Zijn zoon, Francis Stuart, de tiende Earl of Moray, gaf in 1822 aan architect James Gillespie Graham opdracht er 150 huizen op te bouwen. Stephen C. Dickson (geboorte- en overlijdensjaar onbekend) maakte een mooie plattegrond van het Moray Estate. (bron: Wikipedia) Links zien we de Leith, met onderaan nog net de Dean Bridge en aan de oever een rondje dat de St Bernard's Well moet zijn.

Plattegrond Moray Estate, door Stephen C. Dickson.

De huizen van het Moray Estate die aan het riviertje de Leith grenzen, staan hoog op de oever. Dit is goed te zien op de volgende (anonieme) foto van Wikipedia.

Zo lief

Voorkant (of achterkant).

De kleinkinderen hebben een mooi compromis bedacht tussen cadeau en kado. Opa voelt zich gelijk een stuk beter.

Achterkant (of voorkant).

Een wonder

Vanmorgen moest m'n moeder naar het ziekenhuis. M'n zus reed haar. 'Tegenwoordig gaat ze zo makkelijk de auto in en uit.' Ze had haar bruiloftskleren aan. In november bij De Ster gekocht. Maar de bruiloft ging ze er niet mee halen, te benauwd, met die long vol vocht. Dat hoorden we de dag erna, toen ze werd opgenomen. Net op tijd. We maakten ons veel zorgen. Na een week was ze weer thuis, nog zwak, maar wel weer lekker op haar praatstoel. Vanmorgen moest ze voor controle. Alles functioneerde weer zoals het hoorde, de dokter vond haar nog een 'jonge meid', alleen dat hart, heel zwak, goed in de gaten houden. Ondertussen brak ik m'n enkel. 'Dan komen we na het ziekenhuis wel even langs. Op ziekenbezoek.' Niet op de bruiloft, al jaren nergens meer langs geweest, en nu zat ze hier, op de bank, onder dat mooie schilderij, te genieten. 'Nou, dan komen we over een tijdje maar weer eens op ziekenbezoek bij je.'

Na de dienst in Rosslyn Chapel

Na de dienst spraken we een vrouw uit Dundee, het Schotse Tiel, waar de marmelade vandaan komt, die als jong meisje nog eens met haar ouders naar Bergen op Zoem was meegenomen, naar Vroem en Driesmen. Ze had dat nog nooit gezien, zo'n winkel, er was van alles te koop. 'Begrijpt u dat nou? Helemaal uit Dundee naar Bergen op Zoem? Want je had die winkels overal. We stonden op een camping in Zeeland.'

Onder de laatste foto van dit bericht bevindt zich een interessante link!

Links de Apprentice Pillar, rechts naar beneden de sacristie.

De koster van Rosslyn Chapel

Dit is de de verger, de koster van Rosslyn Chapel. In vol ornaat. Bij de tea or coffee na de dienst vertelde hij me dat hij nog nooit een broek gedragen had. Ja, één keer, maar dat vond-ie veel te koud. Ik kreeg een hele uitleg over de wol en de enorme lap stof waarvan zo'n kilt gemaakt is. Veel warmer dan een broek. Een leuk detail aan zijn outfit zijn nog de regenbooglintjes om zijn sokken op te houden. Bij traditionele kledij hoort natuurlijk geen elastiek.

Vóór de operatie

Voor ik geopereerd ga worden, hebben de operatieassistenten het in de operatiekamer in Leiderdorp over het Katwijks en dat koekele een écht Katwijks woord is, dat alleen daar voorkomt. Collega Mirthe heeft er nog nooit van gehoord. Het betekent knuffelen. 'En ook vrijen,' zeg ik. Het is zo'n woord waarvan je denkt dat het gewoon Nederlands is, omdat het zo Nederlands klinkt. Net als opkoppele voor je mouwen of broekspijpen opstropen. Of dauwele voor rommelig werken of iets gauw wegstoppen. Ik ga me er maar mee bemoeien als patiënt: 'Achterbankje voor achteropje is ook zo'n woord dat je denkt dat het Nederlands is.' Weer een ander vraagt of we wel weten wat een dròòge Dirrek is. Ik roep: 'Een sufferd of een saai persoon.' 'Nee, een gevulde koek,' zegt ze. Maar dan toch zeker en dróge gevulde koek... Zoveel Katwijks vlak voor de operatie, ik ga me maar bekendmaken en zeg: 'Weten jullie wel dat er van de patiënt en Jaap van der Marel dit jaar een woordenboek uitkomt?' 'Dat ga ik zéker kopen,' zegt Timo, de Katwijker in het gezelschap. Hij gaat me zo het roesje toedienen. Maar eerst komt de ruggenprik. Niet veel later ben ik dromenland.

De kat van Rosslyn Chapel

De kat van Rosslyn Chapel heet William, weten we nu we er een dienst hebben bijgewoond. Hij heeft iets aan zijn oog. Het is een katholieke kat, hadden we al eerder vastgesteld. Na er toch zeker vier keer als toerist te zijn binnengegaan, vonden we het een mooi idee de kerk ook eens mee te maken op de manier waarvoor dit godshuis bedoeld is. En wat is het prettig om onder de preek het interieur dan rustig vanuit de kerkbank te kunnen bekijken. Terwijl William tussen de kerkgangers door schuurt. Op z'n gemak. Hier een kopje, daar een aai. Hij weet precies wie van de oudere dames altijd brokjes voor hem meeneemt.

De rap van mijn moeder

Ze kon niet naar de bruiloft komen, en de dag erna moest ze zelfs acuut worden opgenomen in het ziekenhuis, na een week was ze gelukkig weer thuis, maar wat ze in de kaart schreef sloeg alles. Mijn zus Petra las het voor. 'Het lijkt wel een rap,' zei ze. In vijf minuten had ze het opgeschreven. Zo was ze er helemaal bij, midden in de zaal. Dit schreef mijn moeder:

Lieve Leen en Wilma

het was tussen hemelvaart en kerst,
en jij zat maar een beetje te brommen,
maar ja, het was intussen begonnen,
lang gewacht en stil gezwegen, kwam jij die Wilma tegen,
en wat denk je, de kogel was door de kerk,
de laatste dingen gebeurden, stropdas gestrikt,
Wilma een jurk die kwam je gelukkig nog niet tegen,
ze was in goud en zilver, in purper, in alle kleuren,
Maxima was er niets bij, nou dan weet je het wel, ze was geen
del, geen priesteres, maar dokteres, en zag elk pukkeltje
op je kin, heb je nu je zin?
ja, zei hij eindelijk, ja zei Wilma en ze deed net of het
haar zin niet was, maar ondertussen voor je het wist
waren ze getrouwd

je ouwe ma en pa.

De creativiteit, waar Korrie het in haar toespraak over had, moeten we zeker van mijn moeder hebben. De humor die zij heeft, daar kan geen mens aan tippen.

Hulde!

Hulde aan de mensen die mij van de heuvel af haalden

en aan het personeel van de Scottish Ambulance Service!

Er moesten vijf ziekenwagens aan te pas komen. Ik zag er vier, toen ik van de heuvel af gesleept was, maar later hoorde ik dat er nog een vijfde was gearriveerd. Dat kwam doordat iedereen ging bellen omdat onze positie niet helemaal duidelijk was: Arthur's Seat, aan de kant van het meertje Dunsapie Loch, niet ver verwijderd de Sheep Heid Inn, een van Schotlands oudste pubs, uit de veertiende eeuw.* Na de val meldde zich al snel een groepje Duitsers: Frank, die mij meteen een sigaret aanbood, achttien jaar te laat, 'Sla maar een arm om m'n schouder en hink maar op je linkerbeen', en Simona en Brigitte en Roland. En vlak daarna een groepje Schotten: Lisa en Jonathan en Jane en Paul, met een zogenaamde 'rescue bag'. Hadden ze altijd bij zich. Als ik daarop ging liggen, konden ze mij, met Wilma erbij, met z'n negenen de heuvel af slepen. Langzaam, met af en toe een pauze. Tot we bij de weg* waren waar de ziekenwagen zou komen. Dat werden er dus vijf. Een nationale ramp.

Bij de rode pijl is het gebeurd.

* In Duddingston Village, met het meertje Duddingston Loch.
** De Queen's Drive, de weg die Elizabeth II altijd neemt als ze zich op Arthur's Seat laat afzetten.

Naar Edimbàrà

Over onze honeymoon naar Edimbàrà, of Edimbrà, zoals het volgens mijn Engelse collega moet worden uitgesproken, kom ik nog uitgebreid te spreken. De uitspraak Edimbàrà was trouwens van een inwoner van Edinburgh zelf. Over de champagne die wij aan boord van het KLM-toestel mochten ontvangen uit handen van de purser met uitgebreide felicitaties namens de gehele bemanning. Over de dienst in Rosslyn Chapel ('Toch nog voor de kerk getrouwd?') met een heuse kerkkat en koster in kilt. Over de beklimming van Arthur's Seat en de val waarbij ik mijn enkel brak. De meneer die mij met een rolstoel uit het vliegtuig haalde en zei: 'U bent zo positief. De meeste mensen die ik meemaak klagen alleen maar.' 'Dat heeft geen enkele zin,' zei ik. 'Komt allemaal door de sociale media, dat geklaag over niks. De mensen maken elkaar gek op hun telefoons.' Over alles kom ik nog te spreken. Zo'n honeymoon van een paar daagjes geeft zoveel stof.