Met een draaiorgel van 1100 kilo helemaal uit Leiden gelopen

Koninginnedag 1953.*

Onlangs kreeg ik een leuke reactie van de firma G. Perlee over de foto met het draaiorgel op mijn blog van 3 september 2016. We kunnen die foto nu heel precies dateren: Koninginnedag 1953.** Een orgelman uit Leiden had het draaiorgel voor die dag gehuurd en kwam er met zijn medewerkers helemaal mee naar Katwijk lopen, 'ca. 1100 kg niet-aangedreven of geremd gewicht. Sterke hardwerkende mensen. En dan nog met de hand draaien.'

Op Wikipedia vinden we dat het draaiorgel op de foto in 1918 gebouwd is bij Joseph Bursens in Hoboken (België) en dat het De Vierenvijftig Bursens*** heette, naar het aantal 'toetsen' en de bouwer.**** Het orgel speelde jarenlang in de Amsterdamse Jordaan en is nog altijd eigendom van de familie Perlee. Na 1958 moet het orgel zijn overgeschilderd. Dan beginnen de tv-uitzendingen van Pipo de Clown, van wie een afbeelding op het onderpaneel kwam en die het draaiorgel de naam De Pipo bezorgde. Voor het open gedeelte kwamen twee poppen en op de zijpanelen werd Corry Brokken afgebeeld. 

Hoe het draaiorgel geklonken moet hebben in 1953 horen we hier:

Tot slot nog een foto van het draaiorgel van juli 1945 tijdens de Bevrijdingsfeesten in Amsterdam:

Bevrijdingsfeesten. Kinderen rond het draaiorgel 'De Vierenvijftig Bursens' ofwel
de 'IJskast' van Perlee, later bekend als 'De Pipo'. Juli 1945. Stadsarchief Amsterdam.

Zo'n draaiorgel, je geeft er een draai aan en er gaat een wereld voor je open.

* De oorspronkelijke foto is in zwart-wit.

** Koningin Juliana, regerend vorstin van 1948 tot en met 1980, was op 30 april jarig.

*** Wellicht dat er meer draaiorgels bestonden onder deze naam. Het kan een soort- of typeaanduiding zijn, vanwege de verwijzing naar het aantal 'toetsen'. Hier zien we hoe dat werkt, met die toetsen.

**** De naam Bursens wordt in de digitale archieven meestal als Burssens gespeld. Ik hou hier de naam van de orgelbouwer aan.